| Gezinsblad |
|
Marinus Pieterszn van der Wael (Hoogvliet), geb. ± 1565 te Hoogvliet, ovl. ± 1627, zoon van Pieter... van der Wael (Hoogvliet) en N.N. 1 DE OUDERE GENERATIES VAN HET GESLACHT MET DE TAKKEN VAN DER WAEL EN HOOGVLIET UIT HOOGVLIET door K.J. Slijkerman Eerder gepubliceerd in Ons Voorgeslacht jrg. 50 (1995) een uitgave van de Zuidhollandse Vereniging voor Genealogie Inleiding Zowel een familiegroep met de naam Van der Wael als een groep die onder de naam Hoogvliet bekend kwam te staan zijn terug te voeren op een naar schatting omstreeks 1565 geboren Marinus Pietersz., een boer in het poldertje Oud-Engeland nabij Hoogvliet. Ondanks naarstig speuren kon het voorgeslacht van hem en zijn vrouw Lijsbeth Oirbartsdr. niet achterhaald worden. Zowel de namen Marinus als Oirbart (Oorboor enz.) kwamen destijds maar sporadisch op het eiland IJsselmonde voor, maar desondanks leverden deze bij verder onderzoek in de vrij schaarse zestiende eeuwse bronnen betreffende Hoogvliet en omstreken niet de sleutel op tot oudere generaties. In de zestiende eeuw werd naam Oirbair of Oerber te Rhoon aangetroffen. Het in 1561 opgestelde kohier der tiende penning over Rhoon1 noemt een Oerber Lenerdtsz. als landgebruiker aldaar. Dezelfde persoon wordt in een akte van 12 januari 1562 aldaar genoemd.2 Misschien was hij de vader van Adriaen Oirbaertsz., die in een Rhoonse akte van 11 april 1605 genoemd wordt als mede-erfgenaam van Dirick Coessen en Aechghen Cornelisdr.3 en de grootvader van de omstreeks 1591 geboren Oirbair (Eurbert) Ariensz.,4 die in 1628 en 1631 ouderling te Rhoon was. Tot op heden is nergens een verwantschap gebleken tussen deze lieden en de voornoemde Lijsbeth Oirbartsdr., al hadden zij en haar man kennelijk wel bloedverwanten in het Rhoonse wonen. Deze traden althans als doopgetuigen voor hun kinderen op. Lijsbeth had tevens verwanten wonen te Ouderkerk aan den IJssel, Schiedam, Capelle aan den IJssel, Schoonderloo, Kralingen, Rotterdam, Ommoord en ook in Hoogvliet,6 maar hoe nu deze familieverhoudingen precies lagen is mij tot op heden niet duidelijk geworden. Marinus Pietersz. moet een niet geheel onbemiddelde boer zijn geweest, al kon hij zeker niet tot de rijkere boerenstand gerekend worden. Bij zijn nakomelingen wordt tot in de achttiende eeuw echter een mindere welstand geconstateerd. Een kleinzoon van Marinus en Lijsbeth, de in 1639 geboren Marinus Orboorsz. (IIIb), vestigde zich rond 1660 te Rhoon en bij diens kinderen kwam in het begin van de achttiende eeuw de familienaam Van der Wael in zwang. Een broer van de voornoemde Marinus was Pieter Orboorsz. (IIIc.), die in 1666 bij Westmaas in de Hoeksche Waard woonde en enige jaren later in de contreien van Sint-Anthoniepolder en Cillaarshoek zijn domicilie vond. Bij zijn kinderen kwam in het begin van de achttiende eeuw de familienaam (van) Hoogvliet in gebruik, dus duidelijk ontleend aan de plaats van herkomst van hun vader. Ook deze groep was op zijn best matig met aards goed gezegend. Enkele leden brachten het tot schepen van de uiterst kleine gemeenschap die Cillaarshoek toen was. In de loop van de achttiende eeuw verbreidde deze groep Hoogvliet zich sterk in het Cillaarshoekse. Het is niet uitgesloten dat in het hier te behandelen geslacht een derde familienaam in gebruik kwam, welke dan zijn oorsprong moet hebben gehad bij de in 1669 te Hoogvliet geboren Arien Ariensz., eenachterkleinzoon van de stamvader en -moeder van dit geslacht. Ik heb het sterke vermoeden dat hij identiek was met de Hoogvlietenaar Arien Ariensz. van der Wael die later ook met de namen Winter en De Winter voorkwam. Ook zijn enige volwassen geworden kind noemde zich hoogstwaarschijnlijk De Winter. Kennelijk heeft hij het geslacht niet voortgezet. Door de onvermogendheid van dit familiegroepje hebben zij weinig sporen nagelaten in de geschreven bronnen. Een verwantschap met de familie De Winter, die sedert het midden van de achttiende eeuw in het naburige Pernis leeft, heb ik niet kunnen aantonen. Laatstgenoemde familie stamt van de in 1724 te Molenaarsgraaf gedoopte Jan Klaesse de Winter, die in 1748 te Pernis in ondertrouw ging. Een familiewapen vermocht ik in het geslacht van Marinus Pietersz. niet ontdekken, hetgeen niet verwonderlijk is voor een groep die voor 1700 geen noemenswaardige welstand heeft gekend, noch zich in de zeventiende eeuw op het bestuurlijke vlak heeft bewogen. Nader onderzoek in achttiende eeuwse archivalia zal zeker nog wel het nodige materiaal over dit geslacht opleveren, maar ik heb mij willen beperken tot een zo grondig mogelijk onderzoek in de daarvoor liggende periode. Gehuwd 2 aug 1587 te Poortugaal met: Lijsbeth Oirbartsdr. , geb. te Hoogvliet, ovl. te (...), dochter van Orbart... en N.N. http://www.genealogieonline.nl/van-der-waal-stamboom/I1071595990.php |
|
1) Eyltgen Marinusdr van der Wael (Hoogvliet), geb. te Poortugaal, ovl. na 25 mrt 1656 http://www.genealogieonline.nl/van-der-waal-stamboom/I1071595990.php Eyltgen (ieylfje) Marinusdr., ged. Poortugaal20-5-1590 (gevaders: Vincent Jacobs op Hoogvliet, Eylgen vrou van Komen Jan in Roon, Jacob Ariaenss. in Roon en Maritgen Werberts in Roon), woonde te Rhoon (1655, 1656), overl. na 25-3-1656, tr. Andries Arnoutsz. Rijsdijk, overl. voor 3-10-1655. Op zondag 3-10-1655 deed de onder de jurisdictie van de heerlijkheid Rhoon woonachtige Heyltjen Marynusdr., weduwe en geinstitueerde boedelhoudster van Andries Aernoutsz., in de kerk te Poortugaal het eerste gebod afkondigen van de overdracht die zij voornemens was te doen aan haar in Pernis wonende zwager Bastiaen Comelisz. Vette van de helft van 4?/2 gemeten weiland in het Oudeland van Poortugaal in de polder de Roon. De andere helft in dit land was reeds in het bezit van Vette. Het derde gebod vond op 23 okt. plaats. i7 Op 25-3-1656 deed Heyltjen transport aan Vette en wel voor een bedrag van 796 Car. gld. Uit deze akte blijkt dat de koop reeds in het jaar 1654 was gesloten.?s met: Andries Arnoutse Rijsdijk, geb. ± 1590 te Rhoon, ovl. 2 okt 1655 te Rhoon, begr. te Rhoon, 3 okt 1655, beroep(en): Polderwerker, zoon van Arnout... Rijsdijk en N.N. http://www.genealogieonline.nl/van-der-waal-stamboom/I1071595990.php |