| Gezinsblad |
|
verm. Isaac Letsch, geb. te Saxen Gotha, ovl. te (...)
Gehuwd 29 jun 1749 te Rotterdam, @N2@ met: verm. Engeltje Molenberg, geb. te Colijnsplaat, ovl. te (...) |
|
1) Leonhard Letsch (Lesch), geb. ± 1752 te ´s-Gravenhage, ovl. na 1789 te verm. Suriname https://www.dbnl.org/tekst/kemp009gesc03_01/kemp009gesc03_01.pdf In De Surinaamsche Nieuwsvertelder van 9 oktober 1788 verscheen een grote advertentie van Leonhard Letsch voor boeken ‘in het vaderland gedrukt in 1786, 87 en 88’. Deze advertentie is zo uitgebreid en geeft zo'n uniek inzicht in de leesstof van die dagen, dat de tekst ervan in zijn geheel is opgenomen als bijlage IV. Letsch noemt maar liefst 76 titels, waaronder Julia van Feith, van Wolff en Deken Gesprekken met Emilia, Historie van Willem Leevend en Historie van Sara Mejufvrouw Burgerhart en voorts o.m. La Fontaine, Flavius Josephus, Goethe, Mirabeau en Gellert. Hoe actueel het aanbod was laat de aanwezigheid van bijvoorbeeld Het land van Elisabeth Maria Post zien, een uitgave van datzelfde jaar 1788. 66 Moses Abraham Levy biedt aan het Heereboekje (tevens Almanach 1789) .67 Tenslotte wordt in 1792 gemeld dat ter drukkerij van W.W. Beeldsnyder zal worden gedrukt Verhandeling over de Voordeelen welke de Inwoonders der Hollandsche Coloniën kunnen genieten met rhum te maaken in Plaats van Dram, en over de Konst om den Lekker te bereyden , vertaald uit het Engels en het Frans, mits er op 200 van de 300 exemplaren wordt ingetekend. 68 Vanzelfsprekend moeten er meer boekadvertenties zijn geweest, maar er zijn nu eenmaal niet méér krantenedities bewaard gebleven.Ten opzichte van de bibliotheek van David Nassy geeft dit overzichtje als belangrijkste aanvulling op het boekenspectrum enkele landbouwkundige titels.69 Die zouden, tezamen met de religieuze literatuur zoals Schreiber die aanbiedt, nog tot aan het begin van de 20ste eeuw een belangrijk deel van het boekenassortiment blijven uitmaken. Uit hetoverzichtje blijkt ook dat auteurs vaak zelf hun boeken aan de man brachten, een praktijk die in Suriname altijd levend is gebleven. Àls er al een boekhandelaar was, dan moeten dat Moses Abraham Levy, Leonhard Letsch en J.G. Schreiber geweest zijn - en die moeten hun nering dan begonnen zijn in of ná 1786 toen Roos nog vaststelde dat er geen boekhandelaar in de kolonie was. 70 Letsch was ook vendumeester, de laatste adverteert echter zo schaars, dat de veronderstelling gewettigd lijkt dat hij handelaar of kruidenier was en in zijn assortiment ook bij gelegenheid wat boeken opnam - zoals in de 19de eeuw zeer gebruikelijk zou zijn. Voor het overige waren degenen die een boek wilden kopen aangewezen op hun eigen contacten in Europa, of op iemand als de welgestelde heer De Montel, lid van de Portugees-Israëlitische Gemeente en liefhebber van de Franse letterkunde, die in geregeld contact stond met de Amsterdamse boekverkoper Marc. Michaël Rey en als tussenpersoon veel werken aan Surinaamse boekenliefhebbers bezorgde. Gehuwd 7 okt 1785 te Amsterdam, @N149@ met: Johanna Elisabetha Juliana Hagenberg (Hachenberg), geb. ± 1758 te Dikdorff (Duitsland?), ovl. te (...) |